به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

چرا کاروانسرا‌های ایران ماندگار شدند؟

تاریخ انتشار: ۱۰ مهر ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۸۷۹۹۹۱۳

علی دارابی معاون میراث فرهنگی درباره ثبت جهانی کاروانسراهای ایران گفت: ایرانیان به دلیل قرارگیری شهر‌ها و مراکز جمعیتی در مسیر تجاری، زیارتی، بازرگانی از دیرباز بوده اند. طراحی و ساخت مکانی برای جان پناه آسایش، امنیت، داد و ستد و نیز اطلاع رسانی بنیاد کاروانسرا‌ها در فکر و اندیشه نیاکان ما را بوجود آورد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

برخی از صاحب نظران، چون آرتو پوپ، ایران شناس معروف بر این باورند که بنیاد کاروانسرا‌ها در ایران پیروزی بزرگی برای معماری ایران بوده است. «ژان شاردن» جهانگرد معروف فرانسوی هیچ چیز نمی‌تواند با کاروانسرا‌های ایران که توسط شاهان صفوی برای آسایش کاروانیان و جهانگردان ساخته شده است قابل مقایسه باشد.

وی تاکید کرد: در سرزمین بیابانی و کم آب ایران، دوری شهر‌ها و مراکز جمعیتی از یکدیگر، صعب و دشواری راه‌ها، ایجاد کاروانسرا‌ها در آن زمان اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. به عبارت دیگر کارکرد کاروانسرا در گسترش امنیت و رونق تجارت آنقدر بالا می‌گیرد که نیاکان ما با نیت امر خیر و باقیات به توسعه کمی و گسترش آن همت می‌گمارند.

قائم مقام وزیر میراث فرهنگی با بیان اینکه کاروانسرا‌ها در ایران نه صرفاً یک مکان که خود دارای هنر بزرگ معماری، شهرسازی و ابنیه است بلکه دارای روح و گفتمان و هویتی معنا دار بوده و راز ماندگاری آن در تلفیق، ترکیب و پیوند کالبد-روح کاروانسرا‌ها است، عنوان داشت: ما در ایران عزیز بیش از ۱۰۰۰ کاروانسرا از دوران باستان تا قاجار داریم. ۷۰۰ کاروانسرا ثبت ملی و از آن میان ۵۴ کاروانسرا در فهرست ثبت جهانی در چهل و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی در ریاض عربستان با اجماع جهانی به تصویب رسید. این ۵۴ کاروانسرا نمایندگی از همه ادوار تاریخی ایران دارد و از حیث پراکنش و توزیع جغرافیایی در ۲۴ استان کشور پراکنده اند.

وی افزود: با ثبت کاروانسرا‌ها تعداد آثار ثبتی ایران در عرصه جهانی به ۲۷ اثر و از حیث تعداد سایت‌های ثبت جهانی (ملموس و طبیعی) به ۱۰۳ اثر افزایش یافت؛ که این موقعیت بزرگ را به همه ایرانیان تبریک عرض می‌نمایم.

دارابی ادامه داد: ثبت کارونسرا‌ها با اجماع جهانی و رای ۲۱ عضو کمیته همراه بوده. بیش از ۱۰۰۰ نفر از حاضران در مراسم از ۱۹۵ کشور عضو یونسکو برای دقایقی ممتد به افتخار و احترام ایران و ایرانی و فرهنگ و تمدن آن تشویق کردند و تبریک گفتند.

معاون میراث فرهنگی کشور در ادامه به اهمیت ثبت جهانی آثار اشاره کرد و گفت:ثبت جهانی، خودنمایی دارایی‌های فرهنگی یک جامعه در سطح جهانی است که جهانیان را به تعظیم و تکریم فرا می‌خواند. همچنین ارزش محور است. چرا که آثاری ثبت جهانی می‌شود که حداقل یکی از ارزش‌های ده گانه ثبت جهانی را احراز کند. همچنین ثبت جهانی در حقیقت عرضه و معرفی ارزش‌های یک اثر که از زمینه فرهنگی آن برخاسته اند به جامعه جهانی است؛ بنابراین تصویری زیبا و شایسته از مردمان آن سرزمین و دستاورد‌های تمدن و فرهنگی شان به جهانیان عرضه می‌کند.

دارابی با بیان اینکه معنای واقعی ثبت جهانی اثر، پذیرش و تکریم ارزش‌های آن توسط جامعه جهانی است و همین موضوتع مایه مباهات و غرور است، عنوان داشت: کشور‌هایی که توانسته اند آثار بیشتری را ثبت کنند، عملاً توانسته اند ارزش‌های بیشتری به جامعه جهانی معرفی و مورد پذیرش قرار دهند. ثبت جهانی، چون ارزش‌های موثر بر ارکان هوی جامعه میزبان اثر را در سطحی جهانی مورد اجماع و مقبولیت قرار می‌دهد از این رو برای جوامع میزبان تبدیل به عنصری فرهنگی که موجب " رقاء و بقاء" است می‌شود.
دکتر دارابی در بخش دیگری از سخنان خود به فواید و دستاورد‌های ثبت جهانی اشاره کرد و توضیح داد: آثار ثبت جهانی مولد رشد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی اند. آثار ثبت جهانی مهمترین عناصر دیپلماسی فرهنگی و حلقه اتصال پیوند‌های فرهنگی بین جوامع اند. آثار ثبت جهانی، الگو‌های موثری برای توسعه زیربنایی، در اختیار جوامع قرار می‌دهد. آثار ثبت جهانی ارکان موثری برای رشد و توسعه گردشگری و توریسم است. ثبت جهانی آثار هویت بخش و تشخص و منزلت یک ملت و تمدن آن است.

دارابی در بخش پایانی سخنرانی خود به برنامه‌های آینده معاونت میراث فرهنگی اشاره کرد و گفت: تدوین سند چشم انداز ۱۰ ساله در افق ۱۴۱۲، تدوین سند ملی میراث فرهنگی، سند موزه داری کشور، برنامه ده ساله ثبت جهانی، رویکردها، اولویت ها، حضور موثر در مجامع کنوانسیون‌های بین المللی و ارتقاء جایگاه ایران در مناسبات فرهنگی دنیا، آغاز بکار انجمن خیرین میراث فرهنگی، نهضت آموزش، روایت گری، معرفی در میراث، عملی کردن طرح توسعه موزه ملی ایران موسوم به میدان مشق به عنوان میدان موزه‌های ایران، مرجعیت بخشی به میراث فرهنگی، افزایش سواد میراثی جامعه، حمایت و بهره گیری از ظرفیت تشکل‌های مردم‌نهاد و استانداردسازی توسعه زیرساخت‌های حفاظت و گردشگری برنامه‌های آینده ما در معاونت میراث فرهنگی خواهد بود.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری میراث و گردشگری

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: میراث فرهنگی ایران ثبت جهانی میراث ملی کاروانسراهای ایران کاروانسرا ها آثار ثبت جهانی میراث فرهنگی

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۸۷۹۹۹۱۳ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

ما میراث‌دار فرهنگی اصیل و غنی هستیم/ وظیفه داریم یگانه بودن جایگاه شیراز را پاس بداریم

آیین نکوداشت روز شیراز با حضور مدیریت شهری و استانی و جمعی اهالی ادب، فرهنگ و هنر در نخستین روز از هفته شیراز برگزار شد.

رئیس شورای اسلامی شهر شیراز آیین با استناد از کتاب «فاطمه، فاطمه است» از دکتر شریعتی، گفت: اگر بخواهیم بگوییم شیراز محل شعر و ادب، شهر باغ‌ها، بوستان‌ها، بهار نارنج، مردمان خوب و خوش ذات و میهمان نواز، خاستگاه شعر و شعور حکمت و فلسفه، مرکز همه علوم، معلم همه شهر‌ها و…است اگرچه صحیح است، اما شیراز، شیراز است و این همه شیراز نیست.

سید ابراهیم حسینی تصریح کرد: شیراز یگانه است و ما وظیفه داریم نمونه و یگانه بودن آن را پاس بداریم.

او ادامه داد: امروز شورای اسلامی شهر و شهرداری شیراز تمام همت خود را به میدان آورده تا آنچه به. عنوان زیرساخت برای رفاه و آسایش و امید و آینده مردم لازم است، فراهم کند و در این راستا به کمک فکری هنرمندان، بزرگان و صاحبان اندیشه نیاز داریم.

رئیس شورای اسلامی شهر شیراز خاطرنشان کرد: در کمتر از سه سال گذشته بودجه این شهر ۵ برابر شده، اما بودجه فرهنگی بیش از ۱۲ برابر شده و تصور می‌کنیم هنوز کم است.

شیرازی‌ها مصداق و چکیده تمام افکار بزرگان حوزه شعر و ادب هستند

شهردار شیراز در این آیین تصریح کرد: شیرازی‌ها مصداق و چکیده تمام افکار بزرگان حوزه شعر و ادب هستند و این وظیفه ما را در قبال مردم و این شهر سنگین‌تر می‌کند.

محمدحسن اسدی اظهار کرد: فروردین شیراز در حالی گذشت که پذیرای میلیونی مسافران و زائران از سراسر کشور و حتی دنیا بودیم.

او از حضور هنرمندان و فرهنگوران در این مراسم تقدیر کرد و افزود: شیراز چهار مرتبه در طول ادوار، پایتخت ایران بوده که آخرین آن مربوط به دوران زندیه است و امروز هم هر گردشگری که وارد شیراز می‌شود از آثار دوران زندیه همچون؛ حمام وکیل، ارگ کریم‌خان، آب انبار وکیل، مسجد وکیل و بازار وکیل بازدید می‌کند.

شهردار شیراز تصریح کرد: مردمان خوب و اعتدال و میانه‌روی شیراز، دو مؤلفه‌ای است که موجب شده بسیاری از هم‌وطنان علاقمند به زندگی در این کلان‌شهر باشند.

اسدی تاکید کرد: شیرازی‌ها مصداق و چکیده تمام افکار بزرگان حوزه شعر و ادب هستند و این وظیفه ما را در قبال مردم و این شهر سنگین‌تر می‌کند.
ما میراث دار فرهنگی اصیل و غنی هستیم 

او در بخش دیگری از سخنانش به ظرفیت‌های شیراز و نقش مدیریت شهری اشاره و خاطرنشان کرد: ما میراث دار فرهنگی اصیل و غنی هستیم. 

این مقام ارشد مدیریت شهری شیراز با اشاره به این موضوع که این کلان‌شهر به عنوان قطب پزشکی و گردشگری وظیفه ما را دوچندان می‌کند، اعلام کرد که تفاهم‌نامه مثلت گردشگری بین شهرداران شیراز، یزد و اصفهان در آینده‌ای نزدیک مبادله خواهد شد.

امسال موزه بلدیه شیراز به بهره‌برداری می‌رسد

اسدی از تهیه و اجرای سفمونی، دانشنامه و موزه بلدیه شیراز سخن گفت و افزود: امسال موزه بلدیه به بهره‌برداری می‌رسد.

او همچنین از رونمایی سند سومین حرم اهل بیت (ع) طی روز‌های آینده خبر داد و گفت: اتفاقات خوب عمرانی و فرهنگی در شیراز در حال اجراست، به عنوان مثال؛ هم‌اینک سه خط مترو در دست عملیات عمرانی قرار دارد.

شهردار شیراز با اشاره به بودجه ۳۱ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومانی شهرداری این کلان‌شهر در سال جاری نیز عنوان کرد: ۲۵ هزار میلیارد تومان از این میزان، مربوط به حوزه عمرانی است، همچنین ۷۰۰ میلیارد تومان بودجه عمرانی به پروژه‌های محرومیت‌زدایی و ۷۰۰ میلیارد تومان دیگر هم به به محله محوری و مسجد محوری اختصاص داده شده است. 

اسدی ادامه داد: پروژه پارک بزرگ آبی در شیراز به صورت شبانه‌روزی در حال اجرای عملیات عمرانی و آکواریوم هم در حال ساخت است و قرارداد ساخت تله‌کابین و شهربازی نیز منعقد شده و قراداد ساخت باغ پرندگان هم در نیمه نخست امسال منعقد خواهد شد.

او به انتخاب شیراز به عنوان پایتخت زیست‌محیطی آسیا، شهر جهانی صنایع دستی، عضویت در متروپلیس و عضویت هیئت مدیره شهر‌های تاریخی جهان به عنوان بخشی از افتخارات این کلان‌شهر اشاره کرد و گفت: مدیریت شهری به صورت شبانه‌روزی در تلاش است تا بخشی از دین خود را نسبت به مردم شیراز ادا کند.

شهردار شیراز همچنین خواستار همراهی بزرگان این شهر شد و تاکید کرد: شیراز ۱۴۰۴ با شیراز امروز قطعا متفاوت خواهد بود.

فراهم شدن مقدمات راه‌اندازی دفتر تاریخ شهر شیراز

معاون فرهنگی شهردار شیراز در این آیین اظهار کرد: شیراز شهر مکتب‌ها، مکتب‌خانه‌ها، حجره‌ها و حوزه‌ها، گلستان‌ها، بوستان‌ها و هنرمندان زیادی است؛ هنرمندانی که در طول تاریخ جور این شهر را کشیده‌اند.

محمدعلی چوبینی ادامه داد: این شهر با همه شهرتش، همچنان راز و رمز‌های کمتر شناخته‌شده‌ای دارد و بعضی مردم آن هنوز در کوچه پس کوچه‌ها قدم نزده‌اند و از همین باب با هدایت مدیریت محترم شهری، راهنمایی بزرگان، فرهیختگان این شهر و شورای شهر شروع کردیم که بتوانیم این اتفاق را رقم بزنیم.

دایرةالمعارف و سمفونی شیراز به عنوان آثاری ماندگار در دست اجرا قرار دارد 

او با بیان اینکه ما اتفاقات خوبی را برای معرفی هرچه بیشتر شهر شیراز خواهیم داشت، اعلام کرد: دایرةالمعارف و سمفونی شیراز به عنوان آثاری ماندگار در دست اجرا قرار دارد.

معاون شهردار شیراز از فراهم شدن مقدمات راه‌اندازی دفتر تاریخ شهر شیراز سخن گفت و افزود: در سال‌های گذشته توجه ویژه‌ای به حفظ و احیای بافت تاریخی شیراز شده است، اما از طرفی کمتر به گردشگری باغات توجه شده که این مهم با رویکرد احیای باغات قصردشت نیز در دستور کار قرار گرفته است.

چوبینی اضافه کرد: از آنجا که ادبیات، سوغات کلان‌شهر شیراز محسوب می‌شود، حوزه شعر را امسال بازگشایی خواهیم کرد تا این جهان‌شهر به تراز واقعی خود برسد.

رئیس سازمان فرهنگی، اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز همچنین با بیان اینکه ساخت بیش از ۱۷ هزار مترمربع فضای ورزشی امسال در شیراز آغاز شده و تا سال آینده به نتیجه می‌رسد، گفت: بزرگترین دارایی و سرمایه این شهر، مردم بلندنظر، سخاوتمند و با فرهنگ و قدرشناس آن هستند.

جلد نخست دانشنامه شیراز تابستان امسال به اتمام می‌شود 

مدرس دانشگاه شیراز و گردآورنده دانشنامه شیراز نیز در آیین نکوداشت روز شیراز بیان کرد: پیشینه دایرةالمعارف نویسی در ایران سابقه کهنی دارد و نخستین کتاب در دوره ساسانیان به میزان هشت جلد نوشته شد.

مصطفی ندیم با بیان اینکه طی چند دهه اخیر به دانشنامه نویسی توجه جدی شده است، افزود: عنوان جلد نخست دانشنامه شیراز، مربوط به مفاخر و بزرگان است.

او خاطرنشان کرد: به جز افرادی که در شیراز زاده شدند و در این خاک آرمیدند، افرادی زیادی داریم که از شهر‌های دیگر وارد شیراز شدند، چون این شهر را امن می‌دانستند و روحیه مدارا جویی مردمان آن، حتی حکام را تحت تاثیر قرار می‌داده است.

این مدرس دانشگاه شیراز یادآور شد: شیرازی‌هایی که به خارج از ایران رفتند به ویژه در دوره صفویه جزو ادبیان و اطبا بودند، البته هفت شهر هم در جهان داریم که هم نام شیراز هستند.

ندیم با بیان اینکه در خصوص بزرگان در دانشنامه شیراز، تقسیم‌بندی انجام شد، گفت: تا کنون بیش از ۹۰۰ مدخل در خصوص ادیبان نوشته شده است.

به گفته او، جلد نخست این دانشنامه تابستان امسال به اتمام می‌رسد.

گردآورنده دانشنامه شیراز با بیان اینکه بخش اول جلد نخست این دانشنامه به مفاخر و بزرگان، و عنوان جلد دوم به خوراک و فرهنگ اختصاص داده شده، گفت: چهار فصل بودن شیراز موجب شده تا تنوع خوراکی در آن بالا باشد.

ندیم عنوان جلد سوم را آرامستان‌های شیراز معرفی کرد و افزود: بیشتر آرامستان‌های شیراز گلگشت و تفرجگاه بوده است و همچنین یکی از مشهورترین قبرستان‌های جهان اسلام به نام دارالسلام در شیراز است که قدمتی ۱۴۰۰ ساله دارد و همین امر که می‌طلبید که عنوانی از این دانشنامه، به این مهم اختصاص داده شود.

او همچنین عنوان جلد چهارم را فرهنگ عامه، عنوان جلد پنجم را ادبیات شفاهی و عنوان جلد ششم را آثار تاریخی شیراز معرفی کرد و گفت: شیراز بدون هیچ تعصبی در ایران جایگاه نخست از نظر آثار تاریخی دارد، چرا که چند دوره مرکز حاکمیت بوده است.

این مدرس دانشگاه عنوان جلد هفتم را هم جغرافیای تاریخی اعلام کرد.

مسئولان از خدمت به مردم شیراز خسته نشوند

بازیگر پیشکسوت شیرازی با تاکید بر این موضوع که مردم شیراز همیشه قدردان کسانی هستند که قدمی برای آسایش و آبادانی آنها برداشته‌اند، گفت: بنابراین مسئولان هم نباید از خدمت به چنین مردمانی خسته شوند.

محمود پاک‌نیت از تمام کسانی که تلاش می‌کنند نام این شهر بر تارک تمام شهر‌های ایران بدرخشد، تقدیر و بیان کرد: معتقدم شیراز باید الگویی باشد برای همه شهر‌ها و شهرداری‌های ایران و این مهم با کمک همه شهروندان و مسئولان شهری و استانی رقم می‌خورد.

دیگر بازیگر شیرازی حاضر در این مراسم نیز بیان کرد: افتخار بنده این است که در شیراز به دنیا آمدم و زیر سایه احمد بن موسی (ع) بزرگ شدم.

محمد فیلی با بیان اینکه مدیون بزرگان پیشکسوتی، چون محمود پاک‌نیت، مهدی فقیه، استاد هودی و …هستم، عنوان کرد: هنر همه مدیران باید این باشد که آثار ماندگاری از خود به جای بگذارند که خوشبختانه مدیریت شهری شیراز آوازه ایران است.

باشگاه خبرنگاران جوان فارس شیراز